Chartbeat adlı gerçek zamanlı veri analizi firması, Eylül 2014'te internet içerikleri için yeni bir ölçüm birimini ABD'de bulunan Medya Derecelendirme Konseyi (Media Rating Council, MRC)'ne onaylattı. Bu yeni birimin adıysa "dikkat". Bu birim, dijital başarının sayfa görüntülenmesiyle değil, sayfayla dikkatli bir biçimde ilgilenilmesiyle bağlantılı olduğu fikrine dayanıyor. İnternetteki içerik ve reklamlar için standartları belirleyen MRC'nin onaylamasıyla, tıklama ve görüntülenme sayısı gibi birimler yerine, hem reklamcıları hem de içerik yazarlarını daha kaliteli şeyler üretmeye yöneltecek dikkat biriminin önü açılmış oluyor.
Chartbeat CEO'suna göre, zaman günümüzde en kısıtlı kaynak. Bu da reklamların hedefleriyle doğrudan ilgili ve zamanın kısıtlılığını en iyi ve kaliteli biçimde değerlendiren firma rakiplerinin önüne geçebilir. Dikkat birimi fikrinin temelinde, tıklanma sayısının her zaman içerik kalitesiyle doğru orantılı olmadığını, bununla birlikte bir içerik üzerinde harcanan vaktin, içerik kalitesiyle doğrudan ilgili olduğunu gösteren araştırmalar var.
Mesela, Chartbeat'in bir araştırmasına göre, sosyal paylaşım çok önemli görülmesine rağmen bir içeriğin çok paylaşılması, o içeriğin çok okunduğu veya seyredildiği anlamına gelmiyor. Chartbeat'in sosyal medyada paylaşılan 10.000 içerik üzerinde yaptığı araştırma, bir içeriğin paylaşılmasıyla o içeriğe ayrılan vakit arasında hiçbir kaydadeğer bağlantı olmadığını gösteriyor. Hatta araştırmaya göre bunun tam tersi geçerli: Çok paylaşılan içeriklere az vakit ayrılırken, sosyal medyada az paylaşılan içeriklere daha fazla vakit ayrılıyor.
Chartbeat, bir süredir Financial Times, Economist ve viral içerik sitesi Upworthy gibi yayıncılarla birlikte çalışıyor. Fare ve klavye hareketlerini takip ederek, bir okuyucu veya izleyicinin sayfa içeriğini ne kadar dikkatle takip ettiğini belirlemenin yollarını bulmaya çalışıyor. Bu konuyu en çok ciddiye alan yayıncı Financial Times ve 3 aylık dönemler için, görüntülenme veya tıklama başı yerine, görüntülenme saati başı ücret verecek reklamverenler arıyor.
Dikkatin ölçüm birimi haline gelmesi, reklamların (ve genel olarak internetin) kaliteli içerik sağlamasını teşvik eden bir sistem. Bu ölçüm birimiyle birlikte ortaya çıkan Dikkat Ağı (Attention Web) kavramı da, tüketicilerin dikkatlerini bir içeriğe verip o içeriğe vakit ayırması anlamına geliyor.
Chartbeat dışında, Upworthy adlı viral içerik platformu da dikkat birimini destekliyor; çünkü, sayfa görüntülenmesi başta olmak üzere mevcut ölçüm birimlerinin yetersiz olduğunu ve sık sık yanlış sonuçlar verdiğini düşünüyor.
Peki, yayıncılar ve reklamverenler "dikkat dakikaları"nı yeni ölçüm birimi olarak benimseyebilecek m? Aslında bu bahsettiğimiz dikkat birimi yeni bir fikir ve buna yönelik bir değişimin gerçekten verimli olup olmayacağı tartışmaya açık bir konu. Reklam ajansları ve yayıncılar, şu anki sistemden istediklerini elde edebildikleri, şimdiki sistemin yöntemlerini ve inceliklerini bildikleri ve yeterince para kazanabildikleri için bu değişime çok sıcak bakmıyorlar.
Ayrıca, dikkat birimine yönelik bazı eleştiriler de var. Bunlardan öne çıkan ikisi, her tür içeriğin uzun süreli dikkat gerektirmediği ve bu sistemin kolayca aldatılabileceği. Mesela, bir TV kanalının Çarşamba günkü programına bakmak isteyebiliriz ve bu çok az vakit alan bir şeydir. Veya, bir videoyu veya içerik sayfasını açar ve mutfakta bir şeyler pişirmeye başlayabiliriz. Biz bunu yaparken, sistem bizim saatlerce bir içerikle ilgilendiğimizi düşünebilir.
Yine de bazı firmalar, ölçüm birimi dikkat olduğunda internetin daha iyi ve kaliteli bir yer olacağını düşünüyor. Bu konuda ne tür gelişmeler olacağını hep birlikte göreceğiz.